Medische fout bij plastische chirurgie - wat te doen bij een mislukte cosmetische ingreep?

Cosmetische ingrepen worden steeds vaker uitgevoerd. Gelukkig gaan deze ingrepen bijna altijd goed en zijn de meeste patiënten tevreden. Maar wat nou als dat niet zo is? In deze blogpost lees je welke stappen je kunt nemen wanneer je ontevreden bent over het resultaat van je ingreep, of wanneer er sprake is van lichamelijk letsel na plastische chirurgie.

Ontevreden over het resultaat? Praat met je behandelend arts

Of je nu een liposuctie, borstvergroting of ooglidcorrectie hebt ondergaan: het is normaal dat je lichaam na de operatie nog moet herstellen. Vaak duurt het dan ook even voordat je het eindresultaat ziet. Het is daarom belangrijk om in de eerste weken na de ingreep vooral geduldig te blijven.

Mocht je desondanks na de vooraf gecommuniceerde herstelperiode ontevreden zijn over het resultaat, dan is het belangrijk om allereerst met je behandelend arts te spreken. Je arts kan je uitleggen waarom het resultaat nog niet optimaal is. Bijvoorbeeld omdat het herstel bij jou langer duurt dan vooraf verwacht. Ook kan tijdens een controlegesprek met je arts worden uitgesloten dat er sprake is van een complicatie of andere klacht.

Wanneer zowel jij als de arts van mening zijn dat het resultaat achterblijft bij de verwachtingen, dan kan een corrigerende ingreep een oplossing zijn. Wanneer dit wordt besloten vind er opnieuw een behandeling plaats.

Verschil van mening met de behandelend arts: wat te doen?

Het kan zijn dat jij na een cosmetische ingreep ontevreden bent, terwijl de behandelend arts tevreden is met het resultaat. In zo’n geval is er een verschil van mening met de behandelend arts en is de kans aanwezig dat de arts een corrigerende ingreep afwijst.

Het is belangrijk om in een dergelijke situatie altijd rustig te blijven en niet direct met verwijten te strooien richting je arts. Vaak werkt dit contraproductief. Beter is het om met argumenten duidelijk te maken waarom je ontevreden bent. Laat ook de arts zijn kant van het verhaal doen.

Komen jullie er samen niet uit, dan kan een second opinion van een medisch specialist die expert is in het vakgebied vaak helpen. Deze specialist kan zijn oordeel over de ingreep geven, en daarmee ook aangeven of je reden tot klagen hebt, of juist niet.

Een klacht indienen over je cosmetische ingreep

Mocht je na meerdere gesprekken met je behandelend arts en een eventuele second opinion, ontevreden blijven, dan kun je een klacht indienen. Een klacht kan op verschillende niveaus worden ingediend:

• Bij de klachtencommissie van de kliniek
• Bij de Geschillencommissie Zelfstandige Klinieken Nederland
• Bij de civiele rechter of tuchtrechter
• Bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)

1. Een klacht indienen bij de klachtencommissie van de kliniek

Elke kliniek in Nederland beschikt over een klachtenregeling en een onafhankelijke klachtencommissie. Dit is bij wet verplicht. Zodra je bij een kliniek een behandeling ondergaat dan is de kliniek verplicht je over het bestaan van de klachtencommissie in te lichten. En hoe je een klacht bij de commissie kunt indienen.

Na het ontvangen van een klacht past de klachtencommissie hoor en wederhoor toe tussen de patiënt en de behandelaar. Beide partijen wordt gevraagd hun verhaal schriftelijk en/of mondeling toe te lichten. Hierna volgt binnen de in het klachtenreglement van de kliniek voorgeschreven termijn, meestal 2 tot 5 maanden, één van de volgende uitspraken:

• Klacht is niet-ontvankelijk
  Dit oordeel betekent dat de klachtencommissie de klacht in zijn huidige vorm niet in behandeling neemt of kan nemen. Vaak zal de commissie de reden achter dit besluit toelichten aan de partijen.
• Klacht is ongegrond
  Dit oordeel betekent dat de klachtencommissie van mening is dat de klacht over de verleende zorg onterecht is.
• Klacht is gegrond
  Dit oordeel betekent dat de klachtencommissie van mening is dat de klacht van de patiënt terecht is. Vaak zal de klachtencommissie advies uitbrengen aan de kliniek om de klacht te verhelpen.

De kliniek is in geen geval juridisch verplicht om het oordeel van de klachtencommissie op te volgen.

Mocht een gang naar de klachtencommissie van de kliniek geen oplossing bieden voor het geschil of de klacht, dan blijven er twee mogelijkheden over om je gelijk te halen.

Ben je behandeld bij een kliniek met het ZKN keurmerk, dan kun je naar de Geschillencommissie Zelfstandige Klinieken Nederland stappen. Ben je via IdealBody.nl in contact gekomen met een kliniek? Dan ben je er zeker van dat de kliniek over het ZKN keurmerk beschikt.

2. Een klacht indienen bij de Geschillencommissie Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN)

De geschillencommissie Zelfstandige Klinieken Nederland kan worden ingeschakeld bij geschillen waarbij de schade niet hoger is dan € 25.000,-. Ben je van mening dat de veroorzaakte schade hoger is, dan kan geen gebruik worden gemaakt van deze geschillencommissie. Dan blijft een gang naar de rechter over.

De geschillencommissie is laagdrempelig. De kosten voor het indienen van een klacht bedragen € 52,50. Daarnaast is het niet nodig om een advocaat in te schakelen. Al kan dit natuurlijk wel. De Geschillencommissie van het ZKN voldoet aan de erkenningseisen van de overheid. Dit betekent dat je kunt rekenen op een eerlijke procedure en een onpartijdige beslissing.

De klacht zal niet door de geschillencommissie worden behandeld wanneer je niet eerst je klacht hebt ingediend bij de kliniek of arts die de behandeling heeft uitgevoerd. Vervolgens moet je binnen 12 maanden nadat je dit hebt gedaan (en er geen oplossing is gekomen) de klacht indienen bij de geschillencommissie. In sommige gevallen kan hier een uitzondering op worden gemaakt.

Ook zal de geschillencommissie je klacht niet behandelen wanneer je deze al hebt ingediend bij de rechter. Of indien de rechter al een uitspraak over het conflict heeft gedaan. Meer informatie over de gang naar de rechter verderop in dit artikel.

De schade die door de geschillencommissie kan worden beoordeeld zijn zaakschade en personenschade.

Bij zaakschade (materiële schade) kun je denken aan in de kliniek zoekgeraakte of beschadigde persoonlijke bezittingen. Ook beschadigingen aan het gebit, wat kan gebeuren tijdens het onder narcose brengen, vallen onder zaakschade.

Bij personenschade, ook wel letselschade of immateriële schade genoemd, kun je denken aan een fout die gemaakt is tijdens de medische behandeling. De fout kan bijvoorbeeld te maken hebben met:

• een onnodige infectie als gevolg van onoplettendheid of het niet verwijderen van operatiemateriaal
• gebruik van niet goed werkende apparatuur en daardoor ontstane letselschade
• een onjuist gemaakte diagnose

Meer informatie over welke klachten de geschillencommissie wel en niet behandelt vind je op haar website.

De procedure

Je kunt je klacht bij de geschillencommissie indienen tot 12 maanden nadat je je klacht voor het eerst schriftelijk kenbaar hebt gemaakt aan de kliniek.

Wanneer je je klacht indient bij de geschillencommissie dan ontvang je een vragenformulier. Hierop maak je je klachten gedetailleerd kenbaar. De kliniek maakt naar aanleiding van dit vragenformulier ook zijn standpunt kenbaar. Vaak volgt hierna een zitting, waar je je klachten nog verder mondeling kunt toelichten.

Na het ontvangen van de standpunten van de klager en de kliniek zal de geschillencommissie een oordeel geven over de klacht van de patiënt. Indien nodig zal ook een onafhankelijk medisch expert worden geraadpleegd door de commissie. Reken er op dat de hele procedure op zijn minst enkele maanden in beslag kan nemen. Gemiddeld duurt dit zo'n 4 maanden.

De uitspraak

Als alle gewenste informatie bekend is, dan kan de geschillencommissie tijdens een zitting een bindende beslissing nemen. Zo kan worden besloten dat:

• je recht hebt op een schadevergoeding (maximaal € 25.000,-)
• de kliniek een aanvullende behandeling moet uitvoeren
• de kliniek een hersteloperatie moet uitvoeren
• de kliniek geen van bovenstaande acties hoeft uit te voeren

Ook kan de geschillencommissie aansturen op een (financiële) schikking tussen de klager en de kliniek. Hiervoor is wel de medewerking van beide partijen noodzakelijk.

De uitspraak van de commissie ontvang je elektronisch of schriftelijk. De uitspraak is voor alle partijen bindend en moet dus altijd worden nagekomen. Een hoger beroep bij de Geschillencommissie is ook niet mogelijk. Wel kan één van de partijen naar de rechter stappen om de beoordeling van de geschillencommissie te laten toetsen. Dit moet dan wel binnen 2 maanden na de uitspraak gebeuren.

In de praktijk zal de rechter echter slechts in uitzonderlijke situaties afwijken van het gegeven oordeel van de geschillencommissie.

3. Een klacht indienen bij de rechter

Leidt bemiddeling via de klachtencommissie of de Geschillencommissie ZKN niet tot een (afdoende) oplossing? Dan blijft een gang naar de rechter over.

Zaken kunnen zowel aan de tuchtrechter als aan een civiele rechter worden voorgelegd. Welke rechter je kiest is vooral afhankelijk van het doel dat je als patiënt wilt bereiken.

Het Tuchtcollege gaat vooral in op de vraag of de zorgverlening aan de standaard heeft voldaan. Een tuchtrechter geeft enkel een oordeel over de zorgverlening: heeft de arts zijn werk uitgevoerd volgens de regels en richtlijnen die voor zijn beroepsgroep gelden? Een ander onderwerp waar vaak naar wordt gekeken is of de patiënt voorafgaand aan de ingreep door de zorgverlener voldoende is geïnformeerd. Bijvoorbeeld over de risico's. Dit wordt ook wel het vereiste van "informed consent" genoemd.

Een tuchtrechter inschakelen is vooral zinvol wanneer je morele genoegdoening wilt krijgen. Bijvoorbeeld omdat je wilt dat de arts of hulpverlener bestraft wordt. Hij zal geen uitspraak doen over de civielrechtelijke aansprakelijkheid van de behandelaar en ook geen schadevergoeding toekennen. Houd er rekening mee dat tuchtrechtelijke procedures vaak lang kunnen duren.

Meer informatie over het tuchtrecht

Schadevergoeding

Is het doel om wel tot een schadevergoeding te komen? Dan kun je de civiele rechter (ook wel burgerlijk rechter genoemd) inschakelen. Een civiele rechter kan wel een schadevergoeding toewijzen ten laste van de kliniek.

In de praktijk komt het veel voor dat er bij een geschil met een arts of plastisch chirurg vaak eerst een procedure wordt gestart bij de tuchtrechter. Vervolgens kan men met de uitspraak van deze rechter in de hand naar de civiele rechter stappen voor een schadevergoeding.

De civiele rechter zal naar de zaak kijken en zijn eigen oordeel vormen. Meestal volgt de civiele rechter de tuchtrechter in zijn uitspraak, met name als het gaat om medisch-technische vraagstukken. Negeert hij een uitspraak van de tuchtrechter, dan dient de civiele rechter dit voldoende te motiveren.

Wie een gang naar de rechter overweegt doet er goed aan om een gespecialiseerde advocaat (bijv. een letselschadeadvocaat) in te huren. Wanneer het gaat om een schadebedrag van meer dan €25.000 is dit zelfs verplicht.

De procedure

Je kunt verschillende procedures starten bij de rechter:

• Een deelgeschilprocedure
  Wanneer je er op een bepaald punt niet uitkomt met een arts, ziekenhuis of kliniek en je dit wilt voorleggen aan de rechter. Met de uitspraak van de rechter kun je vervolgens verder onderhandelen met de tegenpartij.
• Een spoedprocedure
  Een snelle beslissing van rechter, bijvoorbeeld over een voorschot op de schadevergoeding.
• Een bodemprocedure
  Een uitgebreide (civiele) procedure, waarbij een definitief oordeel over de aansprakelijkheid en schade wordt gegeven.

Op de website rechtspraak.nl vind je meer informatie over deze verschillende procedures.

In zaken waarbij het gaat om mislukte plastische chirurgie zal er niet vaak sprake zijn van een spoedeisendbelang en zal het meestal gaan om een bodemprocedure. Afhankelijk van de hoogte van het geëiste schadebedrag kun je dan naar de de kantonrechter (€25.000 of minder) of de civiele rechter (meer dan €25.000). In beide gevallen kijkt de rechter uitgebreid naar de zaak en zal hij beide partijen horen, voordat hij een oordeel vormt.

Gedurende de procedure kunnen er meerdere schriftelijke rondes of zittingen zijn. Beide partijen kunnen elke ronde op elkaars argumenten reageren. De behandeling van een zaak kan dus wel even duren. Doorgaans wordt gestreefd naar snelle afhandeling binnen 3 maanden.

De rechter zal daarom altijd eerst kijken of partijen er ook zonder zijn uitspraak uit kunnen komen. Bijvoorbeeld door nogmaals samen om de tafel te gaan zitten. Eventueel samen met een onafhankelijke bemiddelaar (mediation).

De uitspraak

Indien er tussen partijen geen schikking wordt getroffen en de zaak voor de rechter voldoende duidelijk is, doet hij of zij een einduitspraak (eindvonnis).

In het vonnis staat vermeld waarom de rechter de vordering (bijvoorbeeld de geëiste schadevergoeding vanwege letselschade) wel of niet toewijst. Ook zal hij doorgaans aangeven wie de kosten van het proces moet betalen, zoals reiskosten, onkosten van getuigen of deskundigen of kosten van de advocaat.

Ben je het niet eens met de uitspraak? Dan kun je eventueel in Hoger beroep. Dit moet binnen 3 maanden na de uitspraak door je advocaat worden gedaan.

4. Een klacht indienen bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)

Wanneer de arts volgens jou ernstig een ernstige fout heeft gemaakt kun je dit ook melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De IGZ is een overheidsinstantie die toezicht houdt op de gezondheidszorg en dus ook in het geval van cosmetische ingrepen en plastische chirurgie.

De IGZ behandelt geen eenmalige fouten en je kunt er niet terecht voor een schadevergoeding. Ze kunnen echter wel optreden wanneer er meerdere meldingen over een arts of zorgverlener binnenkomen. In een dergelijk geval kan een inspecteur van de IGZ de arts wijzen op zijn fouten en in sommige gevallen zelfs een kliniek (tijdelijk) sluiten.

Ook kan de IGZ regels opstellen waaraan artsen zich dienen te houden. Hiermee wordt geprobeerd gevallen van letselschade en medische fouten zoveel mogelijk te voorkomen.

De IGZ heeft bijvoorbeeld regels op het gebied van plastische chirurgie aangescherpt als gevolg van duizenden ingediende klachten over o.a. de PIP-implantaten en permanente rimpelvullers. Een ander voorbeeld is de ophoging van de minimum leeftijd voor het ondergaan van een cosmetische ingreep van 16 naar 18 jaar.

Kijk voor meer informatie over een klacht indienen bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg op de website van de IGZ of op www.landelijkmeldpuntzorg.nl.

De Letselschade Raad

Wanneer je schade oploopt na een cosmetische behandeling of plastische chirurgie kan dit grote gevolgen hebben. Als je arts op de hoogte is van het feit dat er iets is misgegaan mag je verwachten dat hij of zij de nodige stappen onderneemt. Vaak kun je samen met de arts tot een oplossing komen, bijvoorbeeld een corrigerende operatie. Kom je er met de arts niet uit? Dan kun je gelukkig ook zelf actie ondernemen.

Je bent vrij om te kiezen welke klachtenprocedure je wilt volgen. Tijdens zo'n procedure kunnen er veel vragen op je afkomen. Wie is verantwoordelijk? Wie betaalt mijn schade? Wat zijn de gevolgen? Het kan dan prettig zijn om de steun te hebben van een belangenbehartiger. Een van die belangenbehartigers is De Letselschade Raad.

Bij De Letselschade Raad kunnen slachtoffers met letselschade terecht voor informatie, vragen en bemiddeling. Juristen van het Bemiddelingsloket, onderdeel van De Letselschade Raad, kunnen je bijvoorbeeld helpen bij vragen over de afwikkeling van je procedure of bij een verschil van mening met de arts.

Daarnaast heeft De Letselschade Raad verschillende richtlijnen en gedragscodes opgesteld voor het afhandelen van letselschade gevallen. Zoals bijvoorbeeld de Gedragscode Behandeling Letselschade (GBL) en de Gedragscode Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid (GOMA). Deze richtlijnen worden ook door rechters en klachtencommissies gevolgd.

Tot slot

In dit artikel heb je kunnen lezen dat je als patiënt veel mogelijkheden hebt om actie te ondernemen als je ontevreden bent over het resultaat van je cosmetische ingreep.

Welke procedure je ook volgt, ga altijd eerst het gesprek aan met de betreffende arts of zorgverlener. Kom je er met hem of haar niet uit? Dan kun je er voor kiezen om een klacht in te dienen bij een of meerdere van de hierboven genoemde instanties. Of in het geval van blijvende (letsel)schade een schadevergoeding eisen van de arts of kliniek. Wanneer je een klacht in gaat dienen tegen een zorgverlener is het wel zo netjes om hem of haar hiervan op de hoogte te stellen.

Houd er rekening mee dat een claim tot schadevergoeding vanwege een medische fout kan leiden tot een langdurige procedure. Om een vergoeding te krijgen moet bijvoorbeeld worden vastgesteld (bewezen) dat er een medische fout is gemaakt. Zo zul je als slachtoffer moeten bewijzen dat de arts een blunder heeft gemaakt.

Voordat je een schadevergoeding krijgt zul je daarom langs meerdere (medisch) adviseurs en juristen komen, waarbij je geduld regelmatig op de proef zal worden gesteld. Hulp van een advocaat of een jurist van de De Letselschade Raad is dan erg welkom.

De tip die wij je willen meegeven is om in ieder geval alles voor jezelf goed vast te leggen en te documenteren. Wij raden mensen die een cosmetische ingreep of plastische chirurgie overwegen dan ook altijd aan alles bij te houden in een blog of dagboek. Dit kan ook zinvol zijn wanneer je hier pas na het oplopen van schade mee begint. Hiermee voorkom je dat je dingen vergeet en het kan helpen bij het van je afzetten van zorgen.

Het vastleggen van bonnetjes, brieven, e-mails en een dagboek kan ook helpen bij het verzamelen van bewijs om de schade aan te kunnen tonen.

Ben jij het slachtoffer van een mislukte cosmetische ingreep? Is jouw facelift, buikwandcorrectie, botox-behandeling of borstlift totaal mislukt? Wil je je ervaringen delen met anderen? Neem dan contact met ons op of schrijf een reactie hieronder.

Aan dit artikel hebben meegewerkt:

• Letselschade-advocaat mr. Thomas van Dijk, Advocatenkantoor Thomas van Dijk